''ruhun üç değişimini anlatacağım size... ruhun nasıl deve, devenin aslan, aslanın da en sonunda çocuk olduğunu''
burada bahsedilen deve, sürü insanıdır, verilen her yükü sırtında taşır.
örneğin; emirde olduğu gibi ne olursa olsun alçakgönüllüdür. onu hor görenleri seven ve korkutmak isteyenlere elini uzatandır, güçsüzdür ve güçsüzlüğü yüceltilmiştir. ruhunda insan olmaya tabi olanları bir suç gibi taşır. ardından aslan olur insan, yani özgür insandır. çölde, bir deve olmak yerine, özgürlüğü ele geçirmek ve artık kendi çölünde efendi olmak için vardır. burada son kez tanrısıyla (ejder) savaşır:
''bu ejderin adı ''yapmalısın!''dır. oysa aslanın ruhu ''istiyorum!''der.
''yapmalısın!'' altınla parıl parıl durur onun yolunda. ve pullarla kaplı bir hayvan, her pulun üstünde de altından bir ''yapmalısın!'' parıldar. binlerce yıllık değerler bu pulların üstünde pırıldar. ve şöyle der ejderlerin en zorlusu: nesnelerin bütün değerleri bende parıldar! bütün değerler çoktan yaratılmıştır ve bütün yaratılmış değerlerim ben! ''istiyorum!'' diye bir şey olmayacak artık''.
aslan -kendi değerlerini yaratacak olan üstinsanın geçiş evresi-, geçmişten gelen değer yargılarına ilk kez karşı çıkmıştır. ne olursa kabullenmek yerine ilk kez ''istiyorum!'' diyerek kendi özgürlüğünü ortaya koymuştur. #nietzsche ''aslan olmak gereklidir kardeşlerim'' der, kendi değerlerini ortaya koymak için en kutsal olana bile ''hayır!'' diyebilmek için aslan olabilmek gerekir. bu nedenle insan sürü insanından çıkmak için ilk önce özgür insan olmalıdır.
bu defa aslan çocuk olur ve çocuk üstinsanın simgesidir:
''çocuğun yapıp da aslanın yapamayacağı şey de nedir? neden yırtıcı aslan daha çocuklaşmak zorundadır?
suçsuzluktur çünkü çocuk ve unutkanlık, bir yeni başlangıç, bir oyun, kendiliğinden dönen bir tekerlek, bir ilk devinme, bir kutsal...
evet!
evet, yaratma oyunu için kutsal bir ''evet!"
çünkü çocuk tamamen özgürdür, insan olma hallerini yapmaktan çekinmez, kendi kurallarını kendi yaratır, daha önce belirlenmiş dünyalar yerine kendi dünyasında oynamaya başlar. ve evet deme gücü vardır. çocukluk korkusuzca ''evet'' diyebilmektir.
sonuç olarak; nietzsche'ye göre sürü insanı, diğerlerinin boyunduruğunda yaşayan, özgürlüğünü diğerlerinin vermesini bekleyen insandır. sürü ve üstinsanın geçiş evresi olarak özgür insan ise, neler istediğine kendisi yön verendir, zira özgür insan "yapmalısın" altında verilen buyruklara "hayır" diyebilendir. bunun aksine sürü insanı, önceden belirlenmiş kurallara ve koşullar altında ne istediklerine karar verirler ama bu özgür bir seçim değildir, bu zorunlu seçimdir, ancak zorunluluk ve özgürlük aynı çatı altında bulunamazlar. kişiler özgürlüğü için değerleriyle savaşıp; kendi değerlerini yaratmalıdırlar ve bu değerler döngülere ve değişimlere açık olmalılardır; özgürlük kendi kurallarını yaratabilmektir. |
mart 2019
bu yazıyı yazalı 3 sene geçti, psikanalizle tanıştım, kendi terapi süreçlerimden ve klinik deneyimlerimden de gördüm ki; bu her zaman lineer doğrultuda giden ve ben artık çocuk oldum ve bitti denebilecek bir şey değil. bilinçdışında çok fazla şey var, onlar bilinçdışından bilince çıkmadıkça, olduğu konu itibarıyla zaman zaman deve olmaya devam edeceğiz. ama bilince geldiği sürece aslan ve çocuk olmak için imkanımız hep olacak ancak bu da çaba gerektirecek, hiçbir zaman tam anlamıyla zerdüşt yani übermensch yani çocuk olamayacağız zira her şey bilinçdışından bilince gelmeyecek, bilinçdışı hep var olacak anlık çocuk olma halleri yaşayacağız ama onun için çaba harcamak zorundayız. bunun tadını bilenler tüm hörgüçlerini gözden geçirmesi gerektiğini fark edecek. bilinçdüzeyinde sorgulamalar da keza aynı durumu yaşayacak, değer yargıları, kültür, normlar... hepsi sorgulanmak üzere yolda olduğunda, kendi yargılarımızı, sınırlarımızı seçebilmek için bir şans olacak |
nisan 2022
