bunu çoğumuz yaparız, bazen dille, bazen davranışla... başarı elde ettikten sonra bazısı hemen ardına bunun herkesin başarabileceği, sıradan bir olay olduğunu ekler, tevazu adı altında kendini küçümser, kimisi gerçekten çuvallar; başarılı bir işin ardından skandallara karışır. #freud bunu bilinçdışı ile yaptığımızı iddia eder; güçlü bir arzunun tatmin olması... çünkü arzu asla tatmin olmaması gereken bir nesne olmalıdır.
diğer bir yaklaşım ise eleştirel ebeveynin sesidir; başarının getirdiği tatmin kişide suçluluk hissi oluşturur. başarılı olmak, ebeveyni geçme hissi verir, erkek çocukları babalarını, kızlar annelerini geçmiştir. bu bilinçdışında hem arzudur, hem de yoğun bir suçluluk oluşturur. bu şekilde örüntülenmiş kişilik, daha üretken, daha başarılı olduğunda anne ve babayı incitmiş hissine kapılır. ayrıca yine bilinçdışında ebeveynin, başarılı olduğumuzda bizi kıskanıp, saldıracağından çekiniriz.
#willsmith'in #oscar kazandığı gecede, sunucuya tokat atarak skandala karışması da bir başarıyı baltalamaktı. güçlü bir aday olan smith'in, ödülün önüne geçecek hatta elinden alınmasına neden olabilecek bir skandala karışması psikanalitik yönden güçlü bir veri. ilk olarak 2002'de sonra da 2007'de en iyi aktör kategorisinde adaylığı olan ve kazanamayan smith, 2022'de ödül aldığı gecede böyle bir olaya karıştı. arzusu tatmin oldu, tatmin olan arzu acı çektirdi ve onu yok etmek, değerini düşürmek istedi, tabii bilinçdışında.
ebeveyn ilişkilerine de bakarsak, smith, babasını çocukken öldürmeyi düşünmüş, annesini dövdüğü için intikamını almak istemiş, babasının alkolik olduğunu belirtmiş ancak tam olarak kötü bir baba olarak da görmemiş, film galalarında desteğini görmüş...smith zaten ödipal dönemde babasıyla rekabet içindeyken, annesini de koruyan biri olarak babasını düşman görmüş. belki babasının kendisine olan desteği kafasını bilinçdışında karıştırmış ve oscar'ı aldığında ebeveynini geçme güdüsü ile bocalamış olabilir. ve belki de babasının onu kıskandığını düşünerek, bu başarıyı baltalamış olabilir. tabii hepsi bilinçdışında. oscar'da yaptığı psikanalitik yönden çok da açıklanamaz değil. tabii bunlar birer yorum